افسردگی ماژور چیست

افسردگی ماژور یا افسردگی بالینی (Major depressive disorder) یک نوع اختلال روانی است که باعث می شود فرد به طور مداوم احساس غم، پوچی، بی علاقگی و ناامیدی کند. این اختلال می تواند روی احساسات، افکار، رفتار و سلامت جسمانی فرد تأثیر منفی بگذارد و مشکلاتی را در انجام کارهای روزمره، تحصیل، شغل و روابط اجتماعی ایجاد کند.

افسردگی ماژور ممکن است به دلایل مختلفی از جمله عوامل ژنتیکی، شیمیایی، بیولوژیکی، روانی، اجتماعی و محیطی رخ دهد. برای تشخیص افسردگی ماژور، باید حداقل پنج علامت از لیست علائم افسردگی اساسی که در کتابچه راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی (DSM-5) آورده شده است، به مدت دو هفته یا بیشتر در فرد وجود داشته باشد.

این علائم می توانند شامل احساس غم، از دست دادن علاقه، تغییرات در اشتها و وزن، اختلالات خواب، احساس خستگی، احساس بی ارزشی یا گناه، مشکلات در تمرکز، افکار خودکشی و غیره باشند.

افسردگی ماژور یک اختلال شایع و قابل درمان است که معمولا با روش های مختلفی مانند دارو درمانی، روان درمانی، الکتروشوک، تحریک مغناطیسی و تغییرات سبک زندگی مدیریت می شود.

تشخیص افسردگی ماژور

تشخیص افسردگی ماژور نیاز به ارزیابی تخصصی توسط یک روانپزشک یا روانشناس دارد. این ارزیابی معمولا شامل مصاحبه، مشاهده و پرسشنامه های استاندارد است که برای سنجش علائم و شدت افسردگی طراحی شده اند. برخی از پرسشنامه های رایج عبارتند از:

• مقیاس افسردگی بک (BDI) که 21 گزینه در مورد احساسات، افکار و رفتارهای مرتبط با افسردگی را ارزیابی می کند.
• مقیاس افسردگی همیلتون (HAM-D) که 17 یا 21 گزینه در مورد علائم افسردگی را ارزیابی می کند. این پرسشنامه توسط روانپزشک یا روانشناس پر می شود.
• پرسشنامه افسردگی اساسی (MDDQ) که 16 گزینه در مورد علائم افسردگی اساسی را ارزیابی می کند. این پرسشنامه توسط خود فرد پر می شود.

بیشتر بدانید: علت فتیشیسم چیست؟

درمان افسردگی ماژور چگونه است؟

افسردگی ماژور یک اختلال روانی جدی است که نیاز به درمان تخصصی دارد. روش های مختلفی برای درمان این اختلال وجود دارد که بر اساس شدت و علت آن می توانند متفاوت باشند. برخی از روش های رایج درمان افسردگی ماژور عبارتند از:

• دارو درمانی: این روش شامل تجویز داروهای ضد افسردگی است که می توانند با تنظیم سطح مواد شیمیایی مغزی مانند سروتونین، دوپامین و نوراپینفرین، به بهبود خلق و خوی کمک کنند. این داروها ممکن است از نوع SSRI، SNRI، TCA، MAOI یا داروهای جدیدتر باشند. این داروها معمولاً چند هفته زمان می برند تا اثر کامل خود را نشان دهند.
• روان درمانی: این روش شامل گفتار درمانی با یک روانشناس یا روانپزشک است که می تواند به فرد کمک کند تا عوامل روانی، اجتماعی و محیطی مؤثر بر افسردگی را شناسایی، درک و حل کند. این روش می تواند به فرد کمک کند تا نگرش، باورها و الگوهای تفکر منفی خود را تغییر دهد و مهارت های مثبت اندیشی، مقابله با استرس، حل مسئله و ارتباط مؤثر را یاد بگیرد. روان درمانی همچنین می تواند از نوع درمان شناختی-رفتاری (CBT)، درمان انطباقی (IPT)، درمان مبتنی بر ذهن آگاهی (MBCT) یا سایر رویکردهای روان درمانی باشد.
• درمان های بیولوژیک: این روش شامل استفاده از روش های فیزیکی یا الکتریکی است که می توانند با تحریک مغز یا تغییر در سطح مواد شیمیایی مغزی، به بهبود افسردگی کمک کنند. این روش معمولاً برای افرادی که به دارو یا روان درمانی پاسخ نمی دهند یا افسردگی شدید و خطر خودکشی دارند، توصیه می شود. این روش می تواند شامل الکتروشوک (ECT)، تحریک مغناطیسی تکراری (rTMS)، تحریک عصبی واگوس (VNS)، تحریک عصبی عمیق (DBS) یا تزریق کتامین باشد.

 چه افرادی به افسردگی ماژور مبتلا می شوند؟

هنوز دلیل دقیق افسردگی ماژور مشخص نشده است اما گفته می‌شود که برخی عوامل در ایجاد آن نقش دارند. عواملی مثل ژنتیک، تغییرات هورمونی، بیماری‌های فیزیکی، سطح ناقل‌های عصبی مغز و برخی عوامل دیگر می‌توانند افسردگی ماژور را تحریک کنند.

تحقیقات نشان می‌دهند که افسردگی ماژور برخی افراد را بیشتر تهدید می‌کند. در زیر به مهم‌ترین خصوصیات افرادی که در خطر افسردگی ماژور هستند، اشاره می‌کنیم:

• افرادی که بین ۲۰ تا ۳۰ سال سن دارند بیشتر در معرض افسردگی ماژور هستند.
• افرادی که رویدادهای ناراحت‌کننده مثل فوت عزیزان، رابطه عاطفی سخت، ورشکستگی و … را تجربه می‌کنند.
• زنان نسبت به مردان بیشتر در خطر ابتلا به افسردگی ماژور هستند؛ به ویژه در سنین بالای ۳۰ سال.
• افرادی که سابقه افسردگی، اختلالات روانی، اعتیاد یا خودکشی داشته‌اند.
• افرادی که دچار اختلالات اضطرابی، اختلال خواب یا اختلال استرس پس از سانحه هستند.
• افرادی که بیماری جدی یا مزمن دارند استفاده از برخی داروها مثل داروهای ضد فشار خون یا خواب.

توجه داشته باشید که فقط داشتن یک یا چند عامل باعث ابتلا به افسردگی ماژور نمی‌شود؛ بلکه بر اساس مطالعات انجام شده این عوامل ریسک را بالا می‌برند.

بیشتر بدانید: سادیسم جنسی چیست و علائم آن چیست

دوره درمان افسردگی ماژور چقدر طول می کشد؟

درمان بیماران مبتلا به افسردگی ماژور بسته به شرایط متغیر دارد. در برخی افراد اول باید علت پایه‌ای افسردگی را حل کنند تا بتوانند درمان شوند.

درمان این بیماری به صورت مرحله‌ای است و تا چند وقت پس از رفع کلی علائم باید ادامه یابد. ابتدای درمان که کمی علائم کاهش می‌یابند و فرد انرژی زیادتری دارد بسیار خطرناک است و به خاطر احتمال خودکشی باید مراقبت‌های زیادتری انجام شود.

گاهی ممکن است پزشک چند دارو را برای یافتن درمان مناسب افسردگی در بیمار آزمایش کند. درمان افسردگی ماژور با استفاده از داروی مناسب و تکنیک‌های درمانی استاندارد ممکن است از ۳ ماه تا حتی ۱ سال طول بکشد.

برای اطلاع بیشتر در مورد مواجهه با افسردگی ماژور می توانید با کلینیک روانپزشکی دکتر داوود نجفی توانا تماس بگیرید.